Budaya

Ngada Di Ambang

Karya Sutan Kabidun
mandailing tempo dulu

TARSONGGOT
Nipupu na mardalan, mamota-mota harangan, manopi-nopi aek Batang gadis. Tarbege sora ni halak na bahang kotu isa, rupana madung donok halahi tu huta Sirambas. Ngada sadia honok tarpaida ma palito maraolnolan, sumonang ma pangarohai saotik. Nabulus binoto ni Manjalak do nian rare ni banjaran ni bagas ni pareban nia i. Dipabulus ia tu alaman I pio-pio tingon toru. “Ise de he I ? ngada dabo dison angkanta natuari do kehe ia tu pasar, laing naso mulak dope rasa sannari, manungkir parhalan ni Manjalak Dongan” ning na mangalus tingon bagas. “Aaaaaha ningmu ?” ning Manjalak. Mabiar ia ampot sambar parbinegean nia patunda ni na male i. Tai anggo taroktok nia madung dosar-dosar. “Ungkap patibu pintu on !” ning ia mur manyosak tingon toru. “Songon sora ni amang ni Partiang Latong doma dabo hubege. Ho de he I, eda ?” ningna laho mangungkap pintu.

Hum manaek ia tu bagas, bulus di jombai parserean ni Lelo Bongsu ia ia, mangandungkon, pararat pardangolan, panading ni angina I, gurung-gurung nia milas ditompukisa. “Sidung mada i. Aha dehe na dangolmi ? Hobarkon do anso huboto” ning Manjalak laho mamoroi abit nna lepuk mamandur-mandur i. “Madabu dabo oncongku di ho. Diparsimomo ho do anggingku, na mancada bulung i.Madung malongas marobur ma ia dabo inang ni Partiang Latong I, naso huparmuda saying I, tinggal dangolna doma baya di siadosanna on. Aha I baya na hua di ho ? Di au on doma na hancit dangolna, ih jo !”. ning edana. Bam ! ning Manjalak juar tu pantar i. Kaputpat mantari mabuat aek tu sangkotan, nidurus niaapusan ia disi. Arroan lunggu banjar umbege goar I, marsibaen guru-guranna, bintora margutu-gutu, binaen ubat tarsapo, adong sangombas anso tarkalak ia mulak.

Mantari doma marsapa anak boru namboru sip mangandung i. “Ro dabo taida natuari bayo tuson mandokon nadung maninggal anggingku, inang ni Partiang Latong, dongan sabagas ni dongan taon. Au pen a songgot do rohangku, mari-ari na lobina muse dompak so si do Manjalak. Na pada mulak do hubege tibu, tai dibaon laing na so tarpainte be, pulu poket ni halahi markaha maranggi, madung nikuburkon tu Pagaran Sigatal. Au taida, songon I ma ia tos ni rohangku, dibaon na so tarbaen au dohot manungkir anggingki, angke iba dompak muse diginjang api” “Aha do nyae ni na marpulang I ?” ning mantari i.
“Kehe ia mambuat soban tu harangan-karangan na dilambung Aek Mata i. Ro untung naso ro di dia I, pio-pio ma lakna ajal I, bo dipagut ulok na bisa ia. Na niompa doma ia muli. Tolap ro dihuta marsibaen ubatna na dua tolu satuk ni roha, tai ngada be marjaot, janji madung tuk. Songon I mada taida pardalanna” ning anak boru i.

Bo ! Songon I mada, Manjalak. Ngada be na so taononkon na mangolu on. Songon i dope janji tingon Tuhanta. Sobar-sobar iba. Kehe ma hita, tapahipas mulak tu pasar” ning mantari i. “Olo laning”, ningna laho mangapus iluna na mandur-mandur i. Sibuk nia laing na humitir dope sudena, hodok nia ngada marnahiang. Mantari I pe, dipajojor ia ma sudena pardangolan ni halahi na dua borngin manonga-nonga harangan I, laho songon na mangapoi anak boru i. “Anggo songoni taida, bope na suada lehenon, mardahan au jolo santongkin, ampot antong tangkuraparon kita naron” ning anak boru I, laho mangapus iluna. “Songon dia de he ningmu poketta, Manjalak ?” ning mantari i. ”Anggo na lopus I laing so tartulus be. Muda mate tangkuraparon kita naron, mari ari dangolna ma di danak na tading i.” Angke taru na marbulung singkut doma boltok nia patunda malena.
Mangalus so mangalus doma Manjalak, laho tangis panguncombopon. Diompot na mardahan, marroan lunggu banjar manolongi anso tumibu masak. Dung masak mangan ma halahi, tai anggo Manjalak porkot do indahan I mamolus di talonan nia, salang aek pe ngada tartolon ia be. Dibaon na patumoloson boti marsak ni rohana. Marpoket ma halak na di huta I pataru halahi tu pasar. Nioban ma sulu dohot paying, harana laing na marpupu dope udan manyimbur-nyimbur. Teng, teng ning lonceng kurungan 12 noli , dibalos hotuk na di sopo jago, disi dope anso tolap halahi tu bagas.

Jaru pe halak na marpangkat mantari I, dipatidahon ia do ibo ni rohana. Ditaruhon ia Manjalak torus tu bagasna an. Nitektek pintu tingon ruar. “ise de I ?” ningna mangalus tingon bagasan, laho mangungkap goruk-goruk. Hum jumbol Manjalak di pintu I, mangangguk anakna manjombai amana, mangangguk mamio ina na. Gok sora ni andung di bagas i. Sanga songon dia ibo ni roha dohot marsak ni rohana di hatiha I, marsirohai be ma sip anise nadua tolu, ngada be na tarpajojor. Nipapondok hata ni hobaran, tading ma bayo Manjalak Dongan dohot anakna na tading masuyup i.(MO/Zulkifli Lubis/Sastra Mandailing/Holik)

Comments

Komentar Anda

Silahkan Anda Beri Komentar

Situs ini menggunakan Akismet untuk mengurangi spam. Pelajari bagaimana data komentar Anda diproses.